13. Jaki typ sadzonki wybrać do zakładania nowych plantacji?
Cz 3. sadzonki zielone, kopane.
Kliknij i posłuchaj trzynastego odcinka podcastu, Calfert o Uprawie w Twojej ulubionej aplikacji podcastowej;
Sadzonki zielone nazywane również kopanymi czy świeżymi, czy nadal jest to najpopularniejszy i najpowszechniejszy typ sadzonek do zakładania nowych plantacji truskawek? Jakie są wady, a jakie zalety sadzonek świeżych kopanych? Jakie są zasadnicze różnice w sadzonkach nabywanych legalnie z licencją od profesjonalnego szkółkarza, a sadzonkach nielegalnych? Są to trudne i skomplikowane zagadnienia, dlatego w tym odcinku podcastu porozmawiam z Olą Szulborską z Boryna Plant, na temat sadzonek zielonych kopanych, a decyzję, jaki typ i rodzaj sadzonki wybrać, pozostawiam Ci, drogi plantatorze. Niemniej gorąco Cię zachęcamy do przeczytania wysłuchania tego odcinka podcastu Calfert o Uprawie.
Jeśli masz pytania, chcesz przedyskutować swoje wątpliwości lub zasugerować temat kolejnego odcinka, to kliknij link, ZADAJ PYTANIE i wypełnijcie formularz.
Bardzo prosimy, podziel się podcastem Calfert o Uprawie, ze swoimi znajomymi plantatorami, sadownikami lub warzywnikami. Za każdą recenzję, komentarz i polecenie bardzo serdecznie dziękujemy.
Sadzonki zielone, kopane, świeże – charakterystyka tego typu truskawkowego materiału nasadzeniowego.
Zacznijmy od samego początku, czyli od wyjaśnienia, czym właściwie są sadzonki zielone. Sadzonki kopane, zielone nazywane są co angielsku fresh plants, to sadzonki gołokorzeniowe, które kojarzą się w naszym kraju z roślinami kopanymi późną jesienią i sadzonymi w październiku, czy nawet w listopadzie. Plantacja założona w tak późnym terminie, praktycznie nie plonuje w kolejnym sezonie, jednocześnie wymagając opieki, pielęgnacji, nawadniania i nawożenia oraz pozostałych zabiegów agrotechnicznych, aby rośliny mogły się rozbudować i przygotować na plonowanie w kolejnym sezonie. Aby uzyskać plony z sadzonek kopanych późną jesienią, należy niekiedy czekać aż 22 miesiące inwestując w plantację. Czy to zawsze jest najtańsza i najlepsza opcja do zakładania nowych plantacji truskawek?
W 3 minucie podcastu Ola widzi światełko w tunelu, jeśli chodzi o preferencje plantatorów co do wybrania innego typu sadzonek niż sadzonki kopane w celu zakładania nowych plantacji i uzyskiwać znacznie szybciej plony, a co za tym idzie i zyski z produkcji czerwonych owoców.
W firmie Boryna Plants dostępne są sadzonki świeże w ofercie, ale należy je wysadzić do gruntu przed końcem sierpnia. Sadzonki te uprawiane są na specjalnych matecznikach w szkółkach. Takie wcześnie pozyskane i wcześnie posadzone rośliny mają dodatkowy plus, bo zdążą zbudować system korzeniowy i wytworzyć pąki kwiatowe przed zimą, dzięki czemu wiosną osiągną jakiś procent potencjału plonotwórczego, co pozwoli cofnąć część nakładu finansowego na ich pozyskanie. Materiał szkółkarski typu świeżego zakupiony w profesjonalnej szkółce z licencją to znacząco różny materiał nasadzeniowy, niż ten uzyskany późną jesienią nie wiadomo skąd. Tę zasadniczą różnicę należy wziąć pod uwagę, gdy analizujemy i kalkulujemy ceny sadzonek.
Sadzonki zielone, kopane, sadzone w Polsce późną jesienią, są tanie w jednostce zakupu, ale drogie, jeśli chodzi o ilość pracy, którą należy włożyć w ich przygotowanie i posadzenie, drogie, jeśli chodzi o czas od momentu sadzenia do uzyskania owoców. Ich wadą największą jest długi okres oczekiwania na pełen plon (szacuje się, że jest to około 22 miesięcy). W czasie oczekiwania cały czas ponosimy koszty związane z pielęgnacją roślin, ochroną, nawożeniem, nawodnieniem.
Czy sadzonki zielone, kopane, to najpopularniejszy typ sadzonek do zakładania plantacji? Jeszcze jakiś czas temu odpowiedzieliśmy, że tak. Trendy jednak się zmieniają, trudno zatem powiedzieć z całkowitą pewnością, czy sadzonki zielone są wciąż najbardziej znane i popularne wśród plantatorów. W firmie Boryna Plant można z pewnością zauważyć, że ich popularność spada na rzecz sadzonek typu frigo. Dzieje się tak, bo na koszt sadzonki z legalnego źródła składa się nie tylko sama sadzonka. Na cenę wpływa koszt utrzymania matecznika; sadzonki pobierane są z roślin, które nigdy nie owocują, w cenę wliczona jest licencja na daną odmianę oraz odpowiednie przygotowanie roślin do sprzedaży.
Jeśli chodzi o sadzonki nabyte z niesprawdzonego źródła (a takie są często sadzonki kopane), to nie mamy pewności, czy są wolne od chorób. Wprowadzenie takich sadzonek na plantację może spowodować wniesienie patogenów, które szybko się rozprzestrzeniają i choroby mogą się rozwinąć także u innych roślin. Nie mamy także gwarancji czystości odmianowej, tę pewność dają wyłącznie sadzonki licencjonowane. Jeśli chodzi o odmiany, to kupując sadzonki zielone, raczej nie mamy możliwości nabycia odmian najnowszych, lecz starszych, które nie są już popularne i znikają z rynku, gdyż są wypierane przez odmiany najnowsze.
Prawo licencyjne, prawo ochrony odmian truskawek.
Dochodzą tu jeszcze kwestie prawne. Prawo ochrony odmian oraz ewentualnie ochrona znaku towarowego. Takim znakiem towarowym może być zarejestrowana nazwa, zarejestrowane logo – zarówno w naszym kraju, jak i w Unii Europejskiej. Trzeba zatem wiedzieć, że jeśli dana odmiana jest objęta tymi prawami, to nie można swobodnie rozmnażać roślin, ani posługiwać się tym znakiem towarowym, jakim jest np. nazwa odmiany. Kontrola przestrzegania tych przepisów istnieje, są bowiem wyspecjalizowane firmy, kancelarie prawne, których celem jest wyszukiwanie plantatorów i sprzedawców korzystających nielegalnie z zarejestrowanych odmian i znaków towarowych, a nakładane kary są bardzo wysokie i dotkliwe. Prawem zakazane jest również rozmnażanie roślin wyłącznie na własny użytek lub odsprzedaż sadzonek zakupionych, których nie wsadziliśmy. Aby rozmnażać lub sprzedawać sadzonki odmian objętych ochroną licencyjną, należy posiadać odpowiednie zezwolenia i uprawnienia nadane przez właściciela danej odmiany.
Jest różnica między rozmnażaniem sadzonek na własny użytek a przeobrażeniem sadzonek frigo na sadzonki doniczkowane. Takie działania są dozwolone w ramach korzystania z licencji. O tym rozmawialiśmy z Olą w poprzednim odcinku podcastu, gdy omawialiśmy sadzonki typu plug. Serdecznie zapraszamy do wysłuchania 12 odcinka podcastu o sadzonkach doniczkowanych.
Producenci nowych odmian chronią swoje prawa. Wykreowanie nowej odmiany i rozpowszechnienie jej na rynku to proces, który trwa latami i kosztuje bardzo dużo. Ta praca to także dotarcie do świadomości konsumentów, którzy już nierzadko mają swoje ulubione odmiany owoców i poszukują ich na rynku.
Czy w sadzonkach kopanych istnieje podział na klasy?
Nie. W takich sadzonkach nie ma żadnego podziału, ale też nie wszystkie sadzonki mają ten sam rozmiar. Do firmy Boryna Plant sadzonki przywożone są w pęczkach i zapakowane w skrzynkach. Te sadzonki mają bardzo dużą masę liściową i bardzo dobrze wykształcony system korzeniowy. Obecność liści zawsze plantatorów cieszy, bo sadzonki wyglądają dorodnie, jednak zdarza się, że przy sadzeniu te liście nastręczają trudności. Podczas sadzenia należy zwrócić także uwagę na prawidłową technikę sadzenia roślin, aby system korzeniowy umieścić pionowo w glebie. Jak już wspomniano na wstępie, są to sadzonki gołokorzeniowe, należy zatem uważać, aby podczas sadzenia korzeń nie podwinął się, bo może to spowodować zamieranie rośliny.
A co z cenami sadzonek zielonych? Są niskie, czy wysokie? I jak zakup “tanich” sadzonek może okazać się bardzo drogim przedsięwzięciem? O tym Albert i Ola rozmawiali w 14 minucie podcastu. Zapraszamy do odsłuchania!
Dostępność sadzonek zielonych
Sadzonki zielone kopane nie są dostępne stale w sprzedaży. Robione są na zamówienie – szkółkarze produkują zamówioną ilość, bo są to sadzonki, których się nie przechowuje, nie ma możliwości także, aby zrobić z nich sadzonki frigo. Wyprodukowane sadzonki są pakowane, wysyłane do klienta, który powinien wysadzić je do gruntu w najkrótszym możliwym czasie. Zainteresowani zakupem sadzonek zielonych plantatorzy powinni pytać o ich dostępność w okolicach maja. Odbiór i sadzenie zamówionych roślin następuje w sierpniu.
Systemy uprawy, a sadzonki zielone, kopane
Uprawa na otwartym polu będzie najbardziej właściwa dla sadzonek zielonych, kopanych. Można je także wybrać do uprawy w tunelu, jednak trzeba się dobrze zastanowić i policzyć, czy będzie to opłacalne, z uwagi na czas i uzyskane plony w kolejnym sezonie. W tym samym czasie bowiem mamy możliwość wyboru sadzonek doniczkowanych, które mogą wydać plon niemal ze stuprocentowym potencjałem, w przeciwieństwie do sadzonek zielonych. Należy zwrócić uwagę, że potencjał plonotwórczy i to, ile kilogramów owoców zbierzemy z jednostki powierzchni, w dużej mierze jest uzależnione od wybranej odmiany. Jedne plonują obficie, inne nieco mniej. Potencjał plonotwórczy to cecha odmianowa, wybór sadzonki zaś determinuje ilość owoców zbieranych po okresie, jaki musi upłynąć od momentu posadzenia do owocowania. Dla każdego typu sadzonki jest to znacząco różny okres.
Dużo dotąd zostało powiedziane o uprawie truskawek przeznaczonych do sprzedaży jako owoce deserowe. A co w przypadku uprawy w otwartym polu dla plantacji zakładanych z myślą o przemyśle przetwórczym? Po który rodzaj sadzonek powinien sięgnąć plantator? Zapraszamy do odsłuchania podcastu w 19. minucie
Wady i zalety sadzonek zielonych kopanych
Troszkę na temat wad i zalet zostało napisane już wyżej, w tym miejscu zbierzemy je razem, zaczynając od zalet.
Pierwsza z nich to termin sadzenia, ten późniejszy, kiedy jest możliwość wymiany innej uprawy na truskawki. Nie ogranicza nas termin i nie musimy czekać do wiosny, gdy pojawią się sadzonki frigo. Druga zaleta to nieco niższa cena w porównaniu z sadzonkami doniczkowanymi i możliwość zaplanowania plantacji pod przemysł przetwórczy, co może powodować obniżenie kosztów założenia plantacji, przy wybraniu właśnie sadzonek zielonych.
Jeśli zaś chodzi o wady, to główną wadą jest bardzo krótki czas na ich posadzenie od momentu zapakowania i dostarczenia na plantację. Są to sadzonki świeże, nienadające się do przechowywania. Drugą poważną wadą to ryzyko związane z sadzeniem; ryzyko podwinięcia korzenia podczas sadzenia roślin oraz zbyt głębokie lub zbyt płytkie sadzenie. Sadzonki zielone mają masę liściową, co także utrudnia sadzenie i wymaga użycia sprzętu przeznaczonego do sadzenia roślin z gołym korzeniem, na przykład sadzarki chwytakowej. Sadzonki powinny być wysadzone do gruntu maksymalnie do końca sierpnia.
W 23 minucie odpalamy dymy i wyjaśniamy, dlaczego sadzarka z talerzami nie powinna być używana do sadzenia sadzonek gołokorzeniowych.
Pamiętajmy, aby posadzone rośliny wzmocnić odpowiednimi preparatami, które poprawiają wzrost i rozwój systemu korzeniowego oraz sprawiają, iż rośliny mają energię i odpowiedni wigor w krótkim czasie po posadzeniu. Do takich produktów zaliczamy wspomniane preparaty, jak HUMIK i ASKAN Poniżej znajdują się przygotowane programy wsparcia i rozwoju systemu korzeniowego na młodych plantacjach zakładanych z sadzonek zielonych kopanych.
Jeśli po przeczytaniu artykułu jesteś zainteresowany zakupem sadzonek zielonych, kopanych, zachęcamy do kontaktu z Boryna Plant. Kontakt do Oli Szulborskiej i całego zespołu znajdziesz na stronie https://borynaplant.pl/kontakt
Jeśli masz pytania dotyczące systemów uprawy truskawek, to prosimy, skontaktuj się z nami. Skorzystaj już teraz z zakładki ZADAJ PYTANIE.
Bardzo prosimy, podziel się tym podcastem Calfert o Uprawie, ze swoimi znajomymi plantatorami, sadownikami lub warzywnikami. Za każdą recenzję, komentarz i polecenie.
Bardzo Serdecznie dziękujemy za Twoją uwagę.
Do usłyszenia w kolejnym odcinku podcastu Calfert o Uprawie!
Zapraszają: Jarosław Barszczewski oraz Albert Zwierzyński.
Music and Sound effects obtained from https://www.zapsplat.com